 |
| abdurrahman el-sufi |
Abdurrahaman es-Sûfî, Ali b. İsa el-Harrânî, Ebû Hanîfe
ed-Dîneverî, Bettânî gibi âlimlerin yaptığı çalışma ve gözlemleri tamamlamak,
düzeltmek ve kendi gözlemlerini de ilâve etmek suretiyle astronomide yeni bir
dönem başlatmıştır. Bazı araştırıcılara göre o, modern çağa tesir eden üç büyük
astronomi âliminden biridir.
Batlamyus'tan sonra sabit yıldızların incelenmesi ve
bunların kozmografık katalogunun hazırlanmasında önemli rolü olan Abdurrahman
es-Sûfî. ilim âleminde daha çok bu alandaki başarılarıyla tanınmaktadır...
Kitöbü Şuveri'l-kevâkibi ş-şâbite adlı eserinde Batlamyus’un
Almagest’ te ele aldığı kırk sekiz yıldız takımındaki yıldızları İncelemiştir.
Önce her yıldız takımındaki bütün yıldızları tanıtmış, bunların gökyüzündeki
konumları, büyüklükleri (parlaklıkları) ve renkleriyle ilgili görüşlerini
ortaya koyduktan sonra Almagest’ te geçen yıldız isimlerinin Arapça
karşılıklarını vererek İslâm astronomi ilminin terminolojisini meydana
getirmiştir. Bu terimler daha sonraki İslâm ve Batı astronomları tarafından
kullanıldığı gibi, bunlardan doksan dördü modern astronomi literatürüne de
girmiştir.
Abdurrahman es-Sûfi’nin gök cisimlerinin uzaklığını ölçmek
için kullandığı rum-14-Andromedae ve Pegasi’nin uzaklığı; zira “1 /6 rumh-Z°
20'; şibr-1/3 zira”; esba-1/32 zira' gibi birimler, uzaklıkların
belirlenmesinde çok sağlıklı bir şekilde kullanılmıştır.
 |
| abdurrahman el-sufi 2 |
Boylamları, Batlamyus‘un bulduğu boylamlara 66 yıl için 1
derece olmak üzere, toplam 42 derece 41 dakikalık bir sabit miktar ekleyerek
bulmuştur. Hâlbuki Halife Me‘mün zamanında "zicü'l-mümtehan'ın
hazırlanmasında kullanılan Batlamyus'un cetveli, Menelaos'un verdiği değerlere
100 yıl için 1 derece eklenerek düzenlenmişti.
Batlamyus'la başlayan kozmografik haritalar hazırlama
geleneğinin Abdurrahman el-Sufi'den geçerek çağımıza kadar ulaştığı kabul
edilmektedir.
Abdurrahman el-Sufi'nin astronomi aletlerinin ve
enstrümantal tekniklerin geliştirilmesinde de önemli yardımları olmuştur.
İbnü'l-Kıfti, 1043 tarihinde, onun tarafından yapıldığı rivayet edilen üç bin
dirhem (10 kg. kadar) ağırlığında gümüş bir gök küresinin Kahire'de bulunduğunu
kaydetmektedir.
 |
| abdurrahman el-sufi 3 |
Doğum: Aralık 903
Ölüm: Mayıs 986
İran/ Rey
KAYNAKLAR
tr.wikipedia.org
Ölüm: Mayıs 986
İran/ Rey
KAYNAKLAR
tr.wikipedia.org
